Küresel Yoksulluk ve Eşitsizlik: “Mevcut Durum, Çabalar ve Politikalar”

Dünyada yoksulluk ve gelir eşitsizliği, küresel düzeyde çözüm bekleyen önemli sosyal ve ekonomik sorunlar arasında yer almaktadır. Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (UNDP) ve Dünya Bankası gibi uluslararası kurumların yayınladığı verilere göre, dünyada yaklaşık 700 milyon insan günlük 2,15 ABD dolarından daha az bir gelirle yaşamaktadır (UNDP, 2023; Dünya Bankası, 2023). Bu durum, hem küresel ekonomiyi hem de toplumsal istikrarı ciddi anlamda tehdit etmektedir.

Mevcut Durum: Küreyi Saran Sorunlar

Yoksulluk, belirli bir bölgeye veya topluma özgü bir sorun değil; aksine, tüm dünyayı etkileyen karmaşık bir olgudur.

1. Gelir Eşitsizliğinin Boyutları: Gelir dağılımındaki adaletsizlik, özellikle görece zengin ve fakir ülkeler arasındaki farklarla dikkat çekmektedir. Bu adaletsizlik, toplumsal huzursuzluk, sosyal dışlanma ve ekonomik büyümenin yavaşlaması gibi olumsuz etkiler yaratmaktadır. Gelir eşitsizliğinin yüksek olduğu toplumlarda, bireylerin temel hizmetlere erişimi sınırlanmakta, bu da uzun vadede eğitime, sağlığa ve iş gücü verimliliğine olumsuz yansımaktadır. 2023 verilerine göre, dünyanın en zengin %1’lik kesimi, toplam servetin %45’ine sahipken, en yoksul %50’lik kesim toplam servetin yalnızca %2’sini kontrol etmektedir.
2. Yoksulluğun Yoğun Olduğu Bölgeler: Sahra Altı Afrikası ve Güney Asya, aşırı yoksulluğun en yoğun yaşandığı bölgeler arasındadır. Bu bölgelerdeki yoksulluk oranları, altyapı eksikliği, eğitim imkanlarının yetersizliği ve iş imkanlarının kıt olmasıyla daha da derinleşmektedir.
3. Pandeminin Etkisi: COVID-19 pandemisi, milyonlarca insanı daha yoksulluğun kıskacına itmiş, küreyi sarıp sarmalayan bu sorunu daha karmaşık hale getirmiştir. Pandemi sonrasında, ekonomik toparlanma stratejileri olarak, yeşil ekonomi yatırımları, dijital dönüşüm projeleri ve istihdam yaratmaya odaklanan bölge bazlı kalkınma planları hayata geçirilmiştir. Pandemi, tedarik zincirlerinde aksamalara, işsizlik oranlarında artışa ve kamusal hizmetlere erişimde ciddi kısıtlamalara yol açmıştır.

Küresel Çabalar ve Politikalar

Dünyadaki yoksulluk ve gelir eşitsizliğini azaltmaya yönelik çabalar, büyük ölçekte uluslararası ve yerel düzeyde sürdürülmektedir.

1. Birleşmiş Milletler Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları (SKA): Birleşmiş Milletler’in 2030 Gündemi kapsamında belirlenen SKA’ların birincisi, “Yoksulluğu Her Biçimiyle Sona Erdirmek” olarak tanımlanmıştır. SKA kapsamında, eğitime erişimi artırmak, cinsiyet eşitsizliğini azaltmak ve temel hizmetlere erişim sağlamak gibi hedefler yer almaktadır.
2. Dünya Bankası Programları: Dünya Bankası, küresel yoksulluğu 2030’a kadar %3 seviyesinin altına düşürmek için kredi sağlama, altyapı projelerini destekleme ve eğitim reformlarına yönelik çalışmalar yürütmektedir.
3. Ulusal Politikalar: Bazı ülkeler, kendi iç yoksulluk sorunlarıyla mücadele etmek için yoksulluk karşıtı programlar geliştirmektedir. Hindistan’ın “Mahatma Gandhi Ulusal Kırsal İş Garantisi” veya Brezilya’nın “Bolsa Familia” programları buna örnek gösterilebilir.

Sorunlara Yönelik Olası Çözümler

Yoksulluk ve gelir eşitsizliğini azaltmak için mevcut çabaların dışında daha yenilikçi yaklaşımlar gereklidir.

1. Eğitime Yatırım: Kaliteli eğitime erişim, bireylerin ekonomik fırsatlardan daha etkin faydalanmalarını sağlayabilir. Teknoloji destekli uzaktan eğitim programları, eğitim imkanlarını çoğu zaman yetersiz kalan bölgelere ulaştırabilir. Bunun yanı sıra, sağlık hizmetlerinin iyileştirilmesi, ekonomik fırsatların artırılması ve sosyal yardımların daha etkin bir şekilde yönetilmesi gibi diğer alanlarda da teknolojinin önemli katkıları bulunmaktadır.
2. Teknolojinin Kullanımı: Dijital ekonominin yaygınlaşmasıyla, dijital platformlar aracılığıyla daha kapsayıcı bir ekonomik sistem geliştirilebilir.
3. Gelir Dağılımı Politikaları: Vergi reformları ve sosyal yardım programları yoluyla gelir dağılımı daha adil hale getirilebilir.
4. Kadının Ekonomik Katılımı: Kadınların ekonomik hayata daha fazla katılımlarını destekleyen politikalar, aile gelirlerini artırabilir ve yoksulluğu azaltabilir. Örneğin, Ruanda’da uygulanan cinsiyet eşitliği politikaları, kadınların işgücüne katılım oranlarını %86’ya çıkararak ekonomik büyümeye kayda değer katkı sağlamıştır.

Sonuç

Küresel yoksulluk ve gelir eşitsizliği, dünyanın çok boyutlu ve köklü sorunlarından biridir. Bu sorunlarla mücadele etmek için küresel dayanışma, yenilikçi politikalar ve süreklilik arz eden çabalar gereklidir. Her bireyin temel hak ve hizmetlere erişimini sağlamak, sadece ahlaki bir sorumluluk değil, aynı zamanda toplumsal barışın korunması için bir gerekliliktir.